Frank Gabreski to wybitny amerykański pilot myśliwski polskiego pochodzenia, który wsławił się podczas II wojny światowej. Urodzony w 1919 roku w Stanach Zjednoczonych Gabreski pochodził z polskiej rodziny emigrantów. Po ataku na Pearl Harbor wstąpił do amerykańskich sił powietrznych, gdzie szkolił się na pilota myśliwca. Następnie został skierowany do służby w Wielkiej Brytanii, gdzie latał w polskim dywizjonie myśliwskim. Później Gabreski został dowódcą dywizjonu myśliwców w US Air Force i zyskał sławę jako as powietrzny strącający niemieckie samoloty.
Rodzina i młodość Franka Gabreskiego
Frank Gabreski urodził się w 1919 roku w Stanach Zjednoczonych jako syn polskich emigrantów ze wschodniej Polski. Jego rodzice wyemigrowali do USA w poszukiwaniu lepszego życia i osiedlili się w Pensylwanii. Ojciec Gabreskiego pracował jako robotnik kolejowy.
Młody Gabreski dorastał wśród polskiej społeczności amerykańskiej, ucząc się polskich tradycji i historii. Jednak jako dziecko emigrantów zmagał się z trudnościami językowymi i niechęcią niektórych Amerykanów. W 1938 roku Gabreski rozpoczął studia medyczne, jednak jego pasją było latanie i w 1940 porzucił studia, by wstąpić do wojska jako pilot myśliwski.
Początki kariery wojskowej
Gabreski miał trudności z opanowaniem pilotażu i ledwo zdał egzaminy pilotażowe. Jednak jego upór i determinacja pozwoliły mu kontynuować szkolenie. W 1941 roku został pilotem myśliwca P-40 Warhawk bazującego na Hawajach. Niestety jego jednostka nie wzięła udziału w ataku Japończyków na Pearl Harbor w grudniu 1941 roku.
W 1942 roku Gabreski zgłosił się na ochotnika do walki w Europie. Został przydzielony do polskiego dywizjonu myśliwskiego w Wielkiej Brytanii, co było dla niego zaszczytem jako pilota polskiego pochodzenia. Jednak służył tam bardzo krótko, bo już w lutym 1943 powrócił do USA, by szkolić amerykańskich pilotów.
Służba w lotnictwie USA i RAF podczas II wojny światowej
W 1943 roku Gabreski został dowódcą 61 dywizjonu myśliwców P-47 Thunderbolt w Europie. Jego zadaniem była osłona bombowców podczas nalotów na cele w okupowanej Europie. 24 sierpnia 1943 roku Gabreski odniósł swoje pierwsze zwycięstwo powietrzne, strącając niemiecki myśliwiec.
W kolejnych miesiącach Gabreski walczył nad Francją, Belgią i Niemcami, osiągając status asa myśliwskiego. 22 maja 1944 roku strącił aż 3 niemieckie samoloty w ciągu jednego lotu. Do lipca 1944 roku zestrzelił łącznie 28 wrogich maszyn, zyskując szacunek kolegów i przełożonych. 20 lipca 1944 roku został jednak zestrzelony podczas ataku na niemieckie lotnisko i trafił do niewoli.
Frank Gabreski swoją odwagą i umiejętnościami udowodnił, że polscy piloci należą do światowej czołówki. Był prawdziwym asem przestworzy i idolem dla wielu młodych lotników.
Czytaj więcej: Tadeusz Góra, medal za przelot szybowcem 577,8 km Lilienthala
Gabreski as myśliwski - pasmo zwycięstw w powietrzu
Frank Gabreski odniósł pierwsze zwycięstwo powietrzne 24 sierpnia 1943 roku. Był to początek jego kariery jako wybitnego amerykańskiego asa myśliwskiego podczas II wojny światowej. Do lipca 1944 roku Gabreski strącił aż 28 niemieckich samolotów, latając na myśliwcach P-47 Thunderbolt.
Największym sukcesem Gabreskiego było zestrzelenie 22 maja 1944 roku aż 3 niemieckich myśliwców podczas jednej misji bojowej. Pokazał wtedy swoje mistrzostwo jako pilot i niezwykły refleks. Był bezlitosny dla przeciwników, ale też dbał o bezpieczeństwo własnych pilotów. Dzięki swoim zwycięstwom zyskał miano amerykańskiego asa myśliwskiego.
Styl walki Franka Gabreskiego
Gabreski preferował zaskakiwanie przeciwników z ukrycia i atakowanie ich z zaskoczenia. Unikał chaotycznych walk powietrznych, stawiając na precyzję i skuteczność. Dzięki temu osiągnął status eksperta wśród amerykańskich pilotów myśliwskich.
Kluczem do jego sukcesów była nie tylko umiejętność pilotowania myśliwców, ale także zimna krew i opanowanie podczas starć z wrogiem. Nie załamywał się porażkami i potrafił wyciągać z nich wnioski, by jeszcze skuteczniej pokonywać Niemców w powietrzu.
| Liczba zestrzeleń | 28 samolotów + 3 na ziemi |
| Największy sukces | 3 zestrzelenia jednego dnia |
| Ulubiona broń | P-47 Thunderbolt |
Gabreski w niewoli niemieckiej - ucieczka przed śmiercią
20 lipca 1944 roku Gabreski został zestrzelony nad okupowaną Francją i trafił do niemieckiej niewoli. Pomimo ciężkich ran i zagrożenia życia, zdołał uciec z obozu jenieckiego po 5 dniach i przetrwać ukrywając się w lesie do nadejścia wojsk alianckich.
Niemcy bardzo źle traktowali jeńców, dlatego Gabreski zdawał sobie sprawę, że jego szanse na przeżycie w obozie są nikłe. Dzięki determinacji i sprytowi udało mu się jednak zbiec z transportu wiozącego go na przesłuchanie. Ukrywał się przed Niemcami w lesie, żywiąc jagodami i korzonkami przez kilka tygodni, aż do nadejścia wojsk USA.
Ucieczka z cienia śmierci
Gdyby nie brawura i odwaga Franka Gabreskiego, prawdopodobnie zostałby stracony przez Niemców jak wielu innych jeńców alianckich. Jednak jego ucieczka, heroiczna walka o przetrwanie w lesie i późniejszy powrót do latania jako pilot pokazują niezwykły charakter tego człowieka.
Ta przygoda jeszcze bardziej zahartowała Gabreskiego i pozwoliła mu wrócić do latania z jeszcze większą motywacją pokonania wroga. Był żywym dowodem na to, że dla dobrego pilota nie ma sytuacji bez wyjścia.
Powrót Gabreskiego do latania w wojnie koreańskiej
Gdy pod koniec lat 40. wybuchła wojna w Korei, major Gabreski powrócił do latania jako dowódca dywizjonu myśliwców odrzutowych. W nowoczesnych F-86 Sabre strącił 6 kolejnych samolotów północnokoreańskich, ponownie zdobywając uznanie jako as przestworzy.
Choć Gabreski był już w podeszłym jak na pilota wieku, to jego doświadczenie i intuicja nadal czyniły z niego niebezpiecznego przeciwnika. Koreańscy piloci na radzieckich MiG-15 nie mieli szans w starciu z amerykańską legendą z czasów II wojny światowej.
- 34 zestrzelenia w czasie II wojny światowej i wojny koreańskiej
- 6 zestrzeleń w wojnie koreańskiej (wszystkie na MiG-15)
- 100+ lotów bojowych podczas wojny w Korei
Dzięki tym zwycięstwom Gabreski na trwale zapisał się w historii lotnictwa wojskowego jako jeden z najskutecszniejszych pilotów USA w powojennej erze.
Odznaczenia i upamiętnienie Gabreskiego po śmierci
Za swoje zasługi bojowe Frank Gabreski został odznaczony Złotym Medalem Sił Powietrznych oraz Krzyżem Walecznych - najwyższym polskim odznaczeniem wojskowym. Po zakończeniu kariery wojskowej w 1967 roku na jego cześć nazwano lotnisko na Long Island w Nowym Jorku.
Po śmierci w 2002 roku Gabreski z honorami wojskowymi pochowano na Narodowym Cmentarzu w Calverton. W uznaniu zasług dla lotnictwa amerykańskiego w 2016 roku został włączony do Galerii Sław muzeum lotnictwa na Long Island jako jedna z najważniejszych postaci w historii lotnictwa USA.
Dzięki swoim bohaterskim czynom Frank Gabreski na zawsze pozostanie wzorem patriotyzmu, męstwa i poświęcenia dla kolejnych pokoleń pilotów wojskowych. Jest prawdziwą legendą nie tylko amerykańskich sił powietrznych, ale także polskiego lotnictwa.
Podsumowanie
Frank Gabreski to bez wątpienia jedna z najbardziej imponujących postaci w historii wojskowego lotnictwa amerykańskiego. Ten pilot wojskowy polskiego pochodzenia, urodzony w USA w 1919 roku, wsławił się jako as myśliwski w czasie II wojny światowej. Walcząc nad Europą w amerykańskich dywizjonach osiągnął status eksperta, strącając 28 niemieckich samolotów.
Po wojnie Gabreski ponownie stanął za sterami myśliwców podczas konfliktu w Korei. Choć miał już swoje lata jako pilot, to jego doświadczenie i zimna krew nadal czyniły go postrachem przeciwników. Zestrzelił kolejnych 6 wrogich maszyn, tym razem odrzutowych MiG-ów. Dzięki swoim sukcesom zyskał miano amerykańskiego asa myśliwskiego.
Tagi
Udostępnij
