Egzekucje więźniów stanowiły codzienną, makabryczną rzeczywistość obozu koncentracyjnego Auschwitz. Były one przeprowadzane na masową skalę i wykonywane z bezwzględnym okrucieństwem, stanowiąc jedną z najmroczniejszych kart historii tego miejsca. Choć od wyzwolenia obozu minęły już dekady, świadectwa naocznych świadków pozwalają choć w części odtworzyć przerażającą atmosferę panującą podczas egzekucji oraz barbarzyńskie metody stosowane przez oprawców.
Metody egzekucji stosowane w Auschwitz
W Auschwitz stosowano różnorodne, wymyślnie okrutne metody pozbawiania życia. Najczęściej wykonywano egzekucje przez rozstrzelanie, powieszenie lub śmiertelne zastrzyki. Zdarzały się jednak także przypadki zadawania śmierci w jeszcze bardziej bestialski sposób.
Rozstrzeliwanie
Rozstrzeliwanie było jedną z najpowszechniejszych metod egzekucji w Auschwitz. Skazańców prowadzono na specjalnie przygotowany plac i ustawiano pod ścianą z otworem, przez który strzelano do nich z broni krótkiej. Często musieli sami wykopać doły, w których ich ciała były grzebane po straceniu. Miejscem masowych rozstrzeliwań był Czarny Mur między blokami 10 i 11, gdzie ginęły tysiące więźniów.
Powieszenie
Inną powszechną metodą było powieszenie skazańców. Wykonywano je zazwyczaj na dziedzińcu bloku 11 lub między blokami 10 i 11. Ofiarom zakładano pętlę na szyję, a następnie zrzucano ich z ławy lub ściągano w górę za pomocą specjalnego żurawia. Agonia wisielców trwała nieraz bardzo długo, ku uciesze oprawców.
Zastrzyki z fenolu
W Auschwitz był również stosowany wyjątkowo bolesny sposób egzekucji przez śmiertelny zastrzyk z fenolu wprost do serca. Powodował on ogromne cierpienie z powodu zatrzymania akcji serca i paraliżu mięśni. Ofiary umierały w straszliwych konwulsjach.
Miejsca przeprowadzania egzekucji na terenie obozu
Egzekucje odbywały się w różnych miejscach na obszarze niemieckiego obozu Auschwitz. Niektóre z nich zyskały ponurą sławę jako stałe "katowskie" placy.
Blok 11
Blok 11 był siedzibą gestapo na terenie Auschwitz. W piwnicach tego budynku znajdowały się cele śmierci, w których więźniów głodzono lub rozstrzeliwano. Na dziedzińcu bloku 11 odbywały się masowe egzekucje przez powieszenie.
Czarny Mur
Symboliczne miano Czarnego Muru nosi ściana między blokami 10 i 11, przy której rozstrzeliwano tysiące więźniów. Za murem znajdował się rów, do którego wrzucano ciała zabitych.
Bunkry głodowe
W Auschwitz istniały cele głodowe, tzw. bunkry, gdzie skazywano ludzi na bolesną śmierć przez niedożywienie. Stanowiły one swoiste "egzekucje na raty".
Liczba ofiar egzekucji w Auschwitz
Codzienna liczba egzekucji
W szczytowym okresie funkcjonowania obozu Auschwitz, latem 1944 roku, codziennie ginęło od 100 do 300 więźniów. Były to zarówno pojedyncze egzekucje, jak i masowe rozstrzeliwania czy powieszenia.
Łączna liczba egzekucji
Historycy oceniają, że w czasie istnienia obozu w Auschwitz stracono od 6000 do 10 000 osób. Najwięcej egzekucji miało miejsce w latach 1942-1944. Ich dokładna liczba pozostaje trudna do ustalenia.
Egzekucje masowe więźniów
Oprócz codziennych egzekucji pojedynczych osób, w Auschwitz miały miejsce masowe mordy, podczas których jednorazowo zabijano nawet kilkaset osób. Przykładem była egzekucja 300 polskich więźniów w 1941 r. czy zagazowanie 600 jeńców radzieckich w bunkrze w 1942 r.
Procedury poprzedzające egzekucje
Wybieranie skazańców
Przed egzekucją z cel więziennych wybierano osoby skazane na śmierć. Byli to zarówno więźniowie polityczni, jak i kryminalni. Czasem wybór był zupełnie przypadkowy.
Ostatnie posiłki i przygotowania
Przed śmiercią skazańcom pozwalano czasem zjeść ostatni posiłek. Następnie konwojowano ich w stronę miejsca kaźni. Tam musieli się często sami przygotować do egzekucji.
Transport skazańców na miejsce egzekucji
Skazańców prowadzono grupami na miejsce kaźni. Szli spętani drutem kolczastym, pilnowani przez uzbrojonych esesmanów i wściekłe psy. Często musieli maszerować nago, by upokorzyć ich przed śmiercią.
Przebieg typowej egzekucji w Auschwitz
Przyprowadzenie skazańca
Na miejsce egzekucji przyprowadzano skazańca lub grupę skazańców pod eskortą. Zdarzało się, że byli oni już wtedy mocno pobici przez strażników.
Odczytanie wyroku śmierci
Kapo lub esesman odczytywał "wyrok", choć w rzeczywistości chodziło o samowolne zabójstwo. Następnie skazanym zakładano opaski na oczy lub po prostu każono im się odwrócić.
Wykonanie egzekucji
W końcu przystępowano do właściwej egzekucji - przez rozstrzelanie, powieszenie, zastrzyk itp. Zwłoki zabitych chowano w zbiorowych mogiłach lub palono w krematoriach.
Relacje naocznych świadków o przebiegu egzekucji
Wspomnienia byłych więźniów
Byli więźniowie Auschwitz, którym udało się przeżyć obóz, pozostawili przejmujące relacje o tym, czego byli świadkami podczas egzekucji. Opisywali terror, jaki siali esesmani oraz mękę skazańców.
Zeznania członków załogi SS
Członkowie SS zeznawali po wojnie m.in. o mechaniczności i obojętności, z jaką traktowali masowe mordy więźniów. Ich relacje ujawniają nieludzką naturę zbrodniarzy.
Opisy egzekucji w dokumentach obozowych
W aktach i dziennikach z Auschwitz zachowały się urzędowe zapisy na temat egzekucji, zawierające daty i liczby zamordowanych osób. Są one przejmującym świadectwem zbrodniczej machiny śmierci stworzonej przez Niemców.
Podsumowanie
Egzekucje więźniów były nieodłącznym elementem codziennej rzeczywistości obozu Auschwitz. Stosowano przy tym wymyślne, bestialskie metody, które przysparzały ofiarom niewyobrażalnego cierpienia. Mordowano z zimną krwią i bez respektu dla ludzkiego życia, traktując więźniów jak bezwolne bydło. Ogrom zbrodni popełnionych w Auschwitz na zawsze pozostanie symbolem okrucieństwa i braku człowieczeństwa. Pamięć o ofiarach stanowi przestrogę i apel, by nigdy więcej nie dopuścić do podobnych potworności.
Tagi
Udostępnij artykuł
