Niesamowitym zbiegiem okoliczności katedra Notre Dame w Paryżu ma więcej związków z polską historią i sztuką niż mogłoby się wydawać. Już od XVI wieku budowla ta łączy się z naszym krajem za sprawą polskich królów, emigrantów i twórców. Wiele dziedzictwa pozostawionych w jej murach do dziś urzeka gotyckim kunsztem i opowieściami, jakie za sobą niesie.
Polskie dziedzictwo w murach katedry Notre Dame
Niesamowitym zbiegiem okoliczności katedra Notre Dame w Paryżu ma więcej związków z polską historią i sztuką niż mogłoby się wydawać. Już od XVI wieku budowla ta łączy się z naszym krajem za sprawą polskich królów, emigrantów i twórców.
W 1573 roku to tutaj, w obecności poselstwa polskiego, książę Henryk Walezy złożył przysięgę na dotrzymanie zobowiązań jako pierwszy elekcyjny władca Rzeczypospolitej. Dwa wieki później król Jan II Kazimierz wywiózł z Polski do katedry relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego, który był używany podczas koronacji władców.
Katedra stała się też miejscem ważnych wydarzeń dla Wielkiej Emigracji po Powstaniu Listopadowym. To tutaj w 1841 roku Andrzej Towiański ogłosił rozpoczęcie ruchu mesjanistycznego, którego zwolennikami byli Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki.
Inspiracje gotyckie na polskiej ziemi
Francuska architektura gotycka wywarła ogromny wpływ na polskie budownictwo sakralne. Wiele zabytków w naszym kraju nosi znamiona inspiracji katedrą Notre Dame i innymi wielkimi świątyniami z epoki średniowiecza.
Sam styl gotycki pojawił się w Polsce w XIII wieku, a jego pierwszą w pełni ukształtowaną realizacją była bazylika Narodzenia Najświętszej Marii Panny na Pomorzu. Jednak to XVI-wieczna katedra wawelska w Krakowie jest uważana za arcydzieło gotyku na ziemiach polskich.
Ślady wpływów słynnego konserwatora i architekta Eugène'a Viollet-le-Duca, który prowadził odnowę katedry Notre Dame w XIX wieku, możemy dostrzec w bazylikach na Wawelu i w Gołuchowie. Jego romantyczne wyobrażenia o średniowieczu zostały wprojektowane między innymi w Krypcie św. Leonarda, gdzie młody ksiądz Karol Wojtyła odprawił mszę prymicyjną.
- Katedra wawelska w Krakowie to arcydzieło gotyku na ziemiach polskich
- Wpływy Eugène'a Viollet-le-Duca, konserwatora Notre Dame, widoczne są w bazylikach na Wawelu i w Gołuchowie
Czytaj więcej: Dlaczego Auschwitz było tak wyjątkowe?
Msze za Polskę i „Solidarność" w paryskiej katedrze
W murach katedry Notre Dame niejednokrotnie rozbrzmiewały modlitwy w intencji Polski i "Solidarności". Już w latach czterdziestych XIX wieku gromadzili się tam emigranci po Powstaniu Listopadowym.
W latach osiemdziesiątych XX wieku katedra stała się miejscem mszy za ruch "Solidarność" i Polaków, którzy musieli opuścić kraj po wprowadzeniu stanu wojennego. Msze te często celebrował kard. Jean-Marie Lustiger - urodzony jako Aron Lustiger w rodzinie polskich Żydów z Będzina.
Dziś w Notre Dame znajduje się polska kaplica pod wezwaniem Najświętszej Matki Boskiej Częstochowskiej i świętego Germana - pierwsza narodowa kaplica w tej katedrze. Została otwarta w 2018 roku i przetrwała pożar z 2019 roku bez większych zniszczeń.
- Msze za Polskę i "Solidarność" odbywały się w katedrze w XIX i XX wieku
- Polska kaplica w Notre Dame otwarta w 2018 roku przetrwała pożar