Obóz Auschwitz-Birkenau to miejsce, które na zawsze pozostanie symbolem największej zbrodni ludobójstwa XX wieku. W ponad 70 blokach i barakach niemieccy naziści dokonywali masowych mordów na ludziach. Każdy zakątek obozu kryje w sobie historię cierpienia i śmierci setek tysięcy niewinnych ofiar. Wśród ponad 300 budynków Auschwitz szczególnie przerażające są te, które bezpośrednio związane były z procesem eksterminacji. To właśnie one naznaczyły obóz mianem fabryki śmierci.
Blok 11 - Więzienie Śmierci
Jednym z najstraszniejszych miejsc kaźni w Auschwitz był Blok 11, zwany również Więzieniem Śmierci. Był to pierwszy murowany budynek wybudowany na terenie obozu jeszcze w 1940 roku. Znajdowały się w nim cele, karcery oraz pokoje tortur. Więziono tu i poddawano okrutnym przesłuchaniom jeńców wojennych oraz więźniów politycznych. Cele były ciasne, ciemne i zimne. W karcery wrzucano ludzi na kilka tygodni, nie dając pożywienia ani wody. Za najmniejsze przewinienia bito, biczowano i znęcano się psychicznie.
W piwnicach Bloku 11 znajdowały się również ściany śmierci. Strzelano do więźniów przez otwór w ścianie, a ciała natychmiast spychano do specjalnych pomieszczeń i palono w piecach krematoryjnych. Egzekucje przeprowadzano często w nocy, aby ukryć prawdziwe losy osadzonych. Tylko w latach 1941-1942 rozstrzelano i zagazowano w Więzieniu Śmierci około 15 tysięcy ludzi.
Cele i karcery
Pokoje tortur
Ściany śmierci
Blok 10 - Eksperymenty medyczne
Kolejnym miejscem masowych mordów był Blok 10, w którym przeprowadzano zbrodnicze eksperymenty pseudomedyczne. Więźniowie służyli tu jako króliki doświadczalne dla niemieckich lekarzy badających skutki promieniowania, chorób zakaźnych czy głodu. Zmuszano ich do picia wody morskiej, zarażano malarią i tyfusem, poddawano sterylizacji.
Szczególnie potworne były badania dra Josepha Mengele nad bliźniętami. Dzieci celowo zarażano chorobami, amputowano kończyny lub organy, bądź zabijano śmiertelnymi zastrzykami. Często pobierano również krew od więźniów aż do wykrwawienia. Warunki panujące na bloku medycznym sprzyjały rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych i gangreny. Większość ofiar tych zbrodniczych eksperymentów poniosła śmierć w straszliwych męczarniach.
Badania dra Mengele
Eksperymenty z promieniowaniem
Zarażanie chorobami zakaźnymi
Komory gazowe i krematoria
Sercem machiny śmierci były komory gazowe i piece krematoryjne. To właśnie w nich dokonywano masowej, przemysłowej zagłady setek tysięcy ludzi. Pierwsze komory gazowe uruchomiono w 1940 roku w przerobionych na ten cel piwnicach Bloku 11. Od 1942 roku Niemcy zaczęli budowę nowoczesnych krematoriów wyposażonych w duże komory gazowe.
Budynek krematorium I
Pierwsze krematorium wybudowano w starych koszarach, tuż przy głównym obozie. Komora gazowa mogła pomieścić około 700 osób. Ciała palono w piecach, a popiół wysypywano do rzeki lub wywożono. Do końca 1942 roku zamordowano i spalono tutaj około 60 tysięcy ludzi.
Krematoria II-V
W obozie Birkenau zbudowano 4 nowoczesne krematoria, każde z komorami gazowymi mieszczącymi po 2-3 tysiące ofiar. Dziennie można było w nich zagazować i spalić do 20 tysięcy ludzi. Krematoria były ostatnim etapem masowej zagłady. Do końca wojny zamordowano w nich około miliona osób.
Proces zagazowania i kremacji
Przed wejściem do komór gazowych więźniów okłamywano, że idą pod prysznic. Po zamknięciu drzwi przez otwory wsuwano cyklon B, który powodował bolesną i straszliwą śmierć. Następnie jewską obsługę obozu zmuszano do wyciągania ciał i palenia ich w piecach krematoryjnych. Proces ten trwał godzinami, podczas gdy następne ofiary czekały przed komorami na śmierć.
Pole egzekucyjne - rozstrzeliwania
Kolejnym symbolem okrucieństwa Auschwitz jest pole egzekucyjne między blokami 10 i 11. To właśnie tutaj przeprowadzano masowe egzekucje przez rozstrzelanie tysięcy więźniów i jeńców wojennych. Egzekucje odbywały się niemal codziennie i były publiczne dla zastraszenia osadzonych.
Ściana Śmierci
Na dziedzińcu przed Blokiem 11 znajdowała się Ściana Śmierci. Więźniów ustawiano pod murem na kolanach lub stojąc i rozstrzeliwano z bardzo bliskiej odległości. Zabitych od razu spychano do specjalnych pomieszczeń obok ściany, skąd wywożono zwłoki do krematoriów.
Procedura egzekucji
Egzekucje były starannie zaplanowane i przeprowadzone z zimną kalkulacją oprawców. Często rozstrzeliwano grupami po kilkadziesiąt osób. Więźniów zmuszano do rozebrania się do naga pod pretekstem badania lekarskiego. Następnie wymierzano strzał w tył głowy z odległości kilku centymetrów.
Liczba ofiar
Na polu egzekucyjnym zamordowano dziesiątki tysięcy ludzi różnych narodowości. Szacuje się, że tylko w 1941 roku rozstrzelano tutaj około 10 tysięcy polskich więźniów politycznych i jeńców wojennych. Ogółem liczbę zabitych na dziedzińcu Bloku 11 ocenia się na kilkanaście do nawet 20 tysięcy osób.
Baraki głodowe i chorób zakaźnych
Okrutnym sposobem eksterminacji było umieszczanie wycieńczonych więźniów w specjalnych barakach głodowych i zakaźnych. Panowały tam piekielne warunki, które prowadziły do bolesnej śmierci setek ludzi dziennie.
Eksperymenty głodowe
W barakach głodowych prowadzono bestialskie eksperymenty mające zbadać granice wytrzymałości ludzkiego organizmu. Więźniom zmniejszano systematycznie ilość pożywienia, pozostawiając bez opieki medycznej, aż do śmierci z wycieńczenia i głodu.
Brak opieki medycznej
W barakach zakaźnych umieszczano chorych na tyfus i czerwonkę. Bez dostępu do leków i opieki medycznej więźniowie masowo umierali w męczarniach. Ciała zalegały na pryczach, gdyż nie było siły, by je wynieść. Z baraków codziennie wywożono dziesiątki trupów do krematoriów.
Rozprzestrzenianie się chorób
Fatalne warunki sanitarne i brak izolacji chorych powodował błyskawiczne rozprzestrzenianie się chorób na cały obóz. Tyfus, czerwonka i dziesiątki innych chorób zabijały tysiące więźniów miesięcznie. Baraki głodowe i zakaźne stały się jednym z głównych narzędzi masowej zagłady w Auschwitz.
Selekcje i rampa
Miejscem, które jak żadne inne symbolizuje okrucieństwo Auschwitz, była rampa kolejowa i dokonywane tam selekcje. To właśnie tutaj przybywały transporty z tysiącami ofiar i decydował się ich los.
Proces selekcji przybywających
Po przybyciu pociągu więźniów wyprowadzano na rampę, gdzie w kilka sekund lekarz SS decydował, kto jest zdolny do pracy, a kto trafi od razu do gazu. Matki oddzielano od dzieci, mężów od żon. Ci zakwalifikowani na śmierć byli z miejsca wysyłani do komór gazowych.
Los zakwalifikowanych do komór gazowych
Niezdolnych do pracy, starców, kobiety z dziećmi oraz chorych od razu kierowano do komór gazowych. Musieli się rozebrać, po czym tłoczono ich do środka i gazowano cyklonem B. Po kilkunastu minutach konania następowała śmierć. Ciała palono w krematoriach.
Praca więźniów przy rampie
Więźniów zdolnych do pracy kierowano do obozu i przydzielano do różnych komand pracy. Najcięższa była praca przy rampie kolejowej, gdzie wycieńczeni ludzie musieli wynosić ze wagonów zwłoki zagazowanych i ładować je na ciężarówki. Praca trwała codziennie przez wiele godzin bez względu na warunki atmosferyczne.
Podsumowanie
Auschwitz na zawsze pozostanie symbolem niewyobrażalnego okrucieństwa i bezmiaru ludzkiego cierpienia. W ciągu kilku lat istnienia niemieccy naziści zbudowali tu piekielną machinę śmierci, w której zamordowali ponad milion niewinnych ludzi. Każdy blok i każdy zakątek obozu Auschwitz-Birkenau przesiąknięty jest krwią i łzami setek tysięcy ofiar. Pamięć o nich i tragedii Holocaustu na zawsze pozostanie przestrogą dla ludzkości.
Tagi
Udostępnij
