Wyobraź sobie, że w połowie XIX wieku grupa śląskich chłopów z małej wioski Płużnica Wielka wyruszyła na Dziki Zachód, a dokładniej do Teksasu. Pod przewodnictwem charyzmatycznego księdza Leopolda Moczygemby opuścili swoją ojczyznę w poszukiwaniu lepszego życia. Ich historia jest niesamowita i pełna dramatycznych zwrotów akcji - od przerażającej podróży przez ocean, przez walkę o przetrwanie na teksańskiej pustyni, aż po ostateczne osiedlenie się i budowę nowych społeczności.
Ciekawe początki w nieznanym świecie
W połowie XIX wieku polscy chłopi ze Śląska podjęli niezwykłą decyzję - opuścić rodzinną wieś i wyruszyć na Dziki Zachód. Podążyli za swoim charyzmatycznym duchownym, księdzem Leopoldem Moczygemba, który niczym szczurołap wyprowadził mieszkańców Płużnicy Wielkiej na teksańską pustynię.
Motywowała ich nadzieja na lepsze życie - ucieczkę od biedy, poboru do pruskiej armii i ekonomicznej niewoli. Zamierzali na żyznych ziemiach Teksasu odtworzyć swoją małą, spokojną wiejską społeczność. Pragnęli zbudować kościół, pracować na roli i utrzymywać rodziny z ciężkiej, ale własnej pracy.
Jednak rzeczywistość, którą zastali, okazała się brutalna. Po tygodniach rejsu, który nie wszyscy przeżyli, przybyli do Galveston, gdzie szalała żółta febra. Zgodnie z instrukcjami Moczygemby, ruszyli pieszo na północ - by po dwóch tygodniach dotrzeć na pustynię, na której nie było niczego oprócz dzikich zwierząt i wrogich Indian.
Życie osadników na teksańskiej ziemi
Ślązacy zrozumieli, że przywieziona z sobą pszenica nie wyrośnie, a ich pierzyny na tej ziemi będą bezużyteczne. Wymuszona przez surowe warunki pionierska determinacja pozwoliła im jednak przetrwać. Wygrzebali ziemianki i w nich trwali przez pierwsze lata, zaczynając wszystko od nowa.
Ich historia wpisała się w amerykański Dziki Zachód. Przeżyli wojnę secesyjną, napady Indian, czas Rekonstrukcji, a nawet ataki Ku Klux Klanu. Dzielnie stawiali czoła wszelkim przeciwnościom, budując swoje miasteczka takie jak Panna Maria, Cestohowa czy Kosciusko.
- Spotykali się w soboty na zabawach, poznawali przyszłych małżonków.
- Musieli dbać, by nie byli ze sobą zbyt blisko spokrewnieni.
- Z pokolenia na pokolenie przekazywali język i tradycje.
Czytaj więcej: Kultura i sztuka w czasach PRL - historia, którą musisz poznać
Dziedzictwo i tradycje Ślązaków Teksańskich
W latach 60. XX wieku ślązacom zaczęły spływać pierwsze czeki z wydobycia ropy naftowej na ich ziemiach. Umożliwiło to dzieciom studiowanie i wyprowadzkę do większych miast. Współcześnie coraz rzadziej mówią po polsku, mają małżonków spoza swojej społeczności.
Łączy ich jednak religia katolicka i pieśni śpiewane dawnym, niezmienionym od XIX wieku językiem. To ich dziedzictwo, mimo że przodkowie nigdy nie należeli do Polski. Ewa Winnicka, autorka książki "Miasteczko Panna Maria. Ślązacy na Dzikim Zachodzie", przekonuje, że ich historia to nasz "chłopski western".
Potomkowie pionierów z Płużnicy są dziś twardymi Teksańczykami - broniącymi prawa do posiadania broni i w większości głosującymi na Republikanów. Jednak pielęgnują też pamięć o swoich korzeniach, pozostając dumni ze swej niezwykłej przeszłości.
Tagi
Udostępnij artykuł
